1️⃣ ग्राउण्ड कभरेज (Ground Coverage)

• घर बनाउन सबै जग्गा प्रयोग गर्न पाइँदैन।

• जग्गाको आकार र स्थान अनुसार एक निश्चित प्रतिशत मात्रै प्रयोग गर्न मिल्छ।

• उदाहरण:

  • ८ आना सम्म – ७०%

  • ८ आना – १ रोपनी: ६०%

  • पुरानो बस्ती: १००% सम्म

• खाली ठाउँ आवश्यक हुन्छ हरियाली र हावा/प्रकाशका लागि।

2️⃣ फ्लोर एरिया रेसियो (FAR)

• कुल फ्लोर एरिया ÷ जग्गाको क्षेत्रफल = FAR

• FAR बढी भएको ठाउँमा सानो जग्गामा पनि ठूलो घर बनाउन सकिन्छ।

• उदाहरण:

  • काठमाडौं महानगर: ४

  • बुढानीलकण्ठ: ३

  • चन्द्रागिरी: १.७५

• आफूले कस्तो आकारको घर बनाउन मिल्छ भन्ने थाहा पाउन फार महत्त्वपूर्ण हुन्छ।

3️⃣ घरको उचाइ (Height Limit)

• अधिकांश नगरपालिकाले अधिकतम १७ मिटर उचाइ तोकेका छन्।

• यो नियमले बाटोको सुरक्षालाई ध्यानमा राख्छ (भूकम्पमा घर नढलोस्)।

• तला थप्दा FAR र Height दुवै मिल्नुपर्छ।

4️⃣ राइट अफ वे (Right of Way)

• घरसम्म पुग्ने बाटोको चौडाइ आवश्यक छ।

• न्यूनतम १३ फिट चौडा बाटो चाहिन्छ।

• नयाँ बाटो खोल्दा कम्तीमा २० फिटको व्यवस्था मिलाउनुपर्छ।

• यसअनुसार आफ्नो जग्गाबाट केही भाग छोड्नुपर्ने हुन सक्छ।

5️⃣ सेटब्याक र सेवा लाइन (Setback & Utility Lines)

• झ्याल ढोका राख्न कम्तीमा ५ फिट सेटब्याक छुट्याउनुपर्छ।

• १७ फिटभन्दा अग्ला घरका लागि १५ फिट सेटब्याक अनिवार्य।

• ढल, पानी, बिजुली लाइनका लागि आफ्नो जग्गाबाट सरकारलाई सहजीकरण गर्नुपर्छ।

👉 सुझाव: घर डिजाइन गर्नु अघि तपाईंको इन्जिनियर वा आर्किटेक्टसँग यी नियमहरूबारे स्पष्ट बुझाइ लिनुहोस्। यिनले तपाईंको घर कानुनी रुपमा सुरक्षित मात्र होइन, वातावरणमैत्री र दीगो बनाउँछ।

🏠 घर बनाउँदा पालन गर्नुपर्ने नगरपालिकाका ५ मुख्य नियम